پارادوکس انتخاب
امروزه، ساختن زندگی ایده‌آل از هر زمانی آسان‌تر است. بسیاری از مردم می‌دانند که پاندمی کرونا در سال‌های اخیر بخش‌های مختلفی از جامعه را متحول کرده است و نحوه کار افراد را عمیقاً تغییر داده است. این تحول منجر شد تا میلیون‌ها آمریکایی شغل کم درآمد خود را ترک کنند تا چیز جدیدی پیدا کنند. آن‌ها اکنون خواستار شرایط کاری بهتر، شناخت بهتر استعدادهای خود، حقوق و مزایای بالاتر هستند. همراه با همه‌گیری کرونا آزادی جدیدی برای انتخاب زندگی مورد علاقه در افراد به وجود آمده است.
این نشانه خوبی است اما این که دوام داشته باشد یا خیر مساله دیگری است و تعداد انتخاب‌های ما ممکن است مشکل‌ساز شود. یکی از آخرین بینش‌های پیتر دراکر قبل از مرگش در سال 2005، در مقاله‌اش در سال 2002 با عنوان “مدیریت دانش به معنای مدیریت خود است” آمده:
چند صد سال بعد، زمانی که تاریخ زمان ما از افق دوری نوشته خواهد شد، به احتمال زیاد مهم‌ترین رویدادی که مورخان خواهند دید نه فناوری است، نه اینترنت، نه تجارت الکترونیک بلکه دیدن یک تغییر بی‌سابقه در وضعیت انسان‌ها است. برای اولین بار تعداد قابل توجهی از مردم به سرعت در حال رشد و انتخاب هستند. برای اولین بار، آن‌ها باید خودشان را مدیریت کنند و جامعه برای ایشان آمادگی لازم را ندارد.
آزادی و تحرک چیزی را ایجاد می‌کند که بری شوارتز، روان‌شناس معروف آمریکایی، آن را «پارادوکس انتخاب» توصیف می‌کند. یعنی با انتخاب‌های کمتر بهتر عمل می‌کنیم نه برعکس. وقتی با 39 طعم مختلف بستنی مواجه شویم، انتخاب خوبی نخواهیم داشت. معمولا وقتی دو گزینه برای انتخاب داشته باشیم برای مثل طعم شکلاتی وانیلی و طعم نعنایی، انتخاب ساده‌تر و رضایت‌بخشی خواهد بود.
مانع درونی بزرگ در ساختن زندگی ایده‌آل
این امر مشابه ساختن زندگی ایده‌آل در دنیای پیچیده و مدام درحال پیشرفت انسان‌هاست. نه تنها غربال کردن انتخاب‌های بی شمار دشوار است، بلکه حتی وقتی می‌دانیم چه می‌خواهیم، همیشه نمی‌دانیم چگونه رویاهای خود را دنبال کنیم. موانعی که ما را از انتخاب‌ها و اعمالمان باز می‌دارند و باعث می‌شوند در ساختن زندگی ایده‌آل خود ناامید شویم، بسیار بزرگ و متعدد هستند. یکی از عوامل اصلی اینرسی یا لَختی است.
اینرسی قاطع‌ترین مخالف تغییر است. (مجدد به فردی فکر کنید که تصمیم دارد در شبکه نتفلیکس فیلمی را تماشا کند، اما بر روی هر پیشنهادی که بر روی صفحه‌اش ظاهر می‌شود کلیک می‌کند و به دلیل گزینه‌های بیش از حد برای انتخاب، فلج شده و اجازه می‌دهد تا اینرسی بر او غلبه کند.)
در طول سال‌ها، هر زمان که با مراجعانی مواجه می‌شدم که در تغییر رفتاری که اصرار به تغییر آن داشتند شکست خورده بودند، این مانترا را به خاطر می آوردم:
پاسخ پیش‌فرض ما در زندگی تجربه کردن معنا یا شادی نیست. پاسخ پیش فرض ما تجربه اینرسی است.
من می‌خواهم مراجعانم نه تنها قدردان حضور همه جانبه‌ی اینرسی در زندگی‌شان باشند بلکه اینرسی خاص خود را از دید جدیدی ببینند.
ما اینرسی را حالت لختی یا بی‌حرکتی می‌دانیم. اما در اصل این گونه نیست. اینرسی یک رویداد فعال است که در آن ما به جای این که به چیز دیگری روی بیاوریم، در وضعیتی که در حال حاضر در آن هستیم ادامه می‌دهیم. این مفهوم محض نیست. این دیدگاه متفاوتی است که حتی بیشترین انفعال و تنبلی ما را به عنوان انتخاب فعال برای تداوم در وضعیت موجود توصیف می‌کند. یعنی انتخاب نکردن خودش یک نوع انتخاب است. او انتخاب می‌کند که بگوید” من از این کار صرف نظر می‌کنم”.
بیشتر بخوانید: ۸ دلیلی که نشان می‌دهد چرا تغییر رفتار واقعاً سخت است
از سوی دیگر زمانی که تصمیم می‌گیریم به سمت چرخ دنده‌ی جدیدی تغییر کنیم و تصمیم می‌گیریم در موضوع متفاوتی شرکت کنیم، دیگر به عنوان سکوی اینرسی باقی نمی‌مانیم. قربانی اینرسی بودن یا فرار از کشش گرانشی بد آن، انتخابی است که فقط با ماست. وقتی مردم متوجه می‌شوند که حق انتخاب دارند، معمولاً قدرت تغییر پیدا می‌کنند.
یکی دیگر از ویژگی‌های جالب اینرسی این است که چگونه به ما یک نگاه اجمالی از آینده کوتاه مدتمان می‌دهد. این از هر الگوریتم یا مدل پیش‌بینی دقیق‌تر است. اینرسی دلیلی است که می‌توانم قانون زیر را در مورد آینده نزدیک شما لحاظ کنم: مطمئن‌ترین پیش‌بینی‌کننده درباره‌ی کاری که در پنج دقیقه بعد انجام می‌دهید، کاری است که اکنون انجام می‌دهید. اگر دراز کشیده‌اید یا خانه خود را تمیز می‌کنید یا آنلاین خرید می‌کنید، به احتمال زیاد پنج دقیقه بعد همین کار را انجام خواهید داد.
این اصل کوتاه مدت در بلندمدت نیز صدق می‌کند. مطمئن‌ترین پیش‌بینی‌کننده در مورد این که در پنج سال آینده چه کسی خواهید بود، این است که اکنون چه کسی هستید. اگر در حال حاضر یک زبان خارجی بلد نیستید یا طرز تهیه نان را از ابتدا نمی‌دانید، احتمالاً پنج سال دیگر نیز نمی‌دانید. اگر اکنون با پدر خود احساس غریبی می‌کنید و با او صحبت نمی‌کنید احتمال زیاد پنج سال دیگر نیز با او صحبت نخواهید کرد و سایر مثال‌ها می‌تواند برای جزییاتی باشد که زندگی اکنون شما را توصیف می‌کند.
درک عاملیت ما بر اثر اینرسی می‌تواند به ما بیاموزد که چگونه آن را به یک نیروی مثبت برای ساختن زندگی ایده‌آل تبدیل کنیم. یعنی به جای عادات مخرب، عادات مولد ایجاد کنیم. مانند: ورزش اول صبح، خوردن صبحانه مغذی، پیمودن همان مسیر کارامد برای رسیدن به محل کار و …
بیشتر بخوانید: کلید تغییر رفتار ، تغییر هویت است
اینرسی دوست ما است، او ما را متعهد و سازگار نگه می‌دارد. اینها ویژگی‌هایی هستند که اینرسی را به یک نیروی اصلی تأثیرگذار در هر جنبه‌ای از زندگی تبدیل می‌کنند. اما حتی زمانی که ما بر اینرسی تسلط پیدا می کنیم، نیروهای هدفمند دیگری باقی می‌مانند که ما را از زندگی‌مان باز می دارند.
